Paalwormen

Paalwormen Hoewel hun naam en vorm doet denken aan een worm, zijn de paalworm en de scheepsworm tweekleppige weekdieren, net zoals de mossel of de kokkel. Ze boren gangen in hout. Beide soorten hebben zich al vroeg verspreid over alle wereldzeeën, dankzij transport via scheepsrompen en drijfhout. Hierdoor is het moeilijk te achterhalen waar deze soorten oorspronkelijk vandaan komen. Scheeps- en paalwormen baren de zeelui al eeuwenlang zorgen, doordat ze het hout van schepen aantasten. Ze kregen dan ook de bijnaam ‘termieten van de zee’…

--> Naar lijst niet-inheemse soorten <--

Wetenschappelijke naam

Teredo navalis Linnaeus, 1758 Paalworm

Psiloteredo megotara (Hanley in Forbes & Hanley, 1848) scheepsworm

Beide soorten behoren tot de familie van de ‘paalwormen’. Gezien ze heel sterk op elkaar gelijken in biologie en ecologie, zullen ze in deze fiche samen besproken worden.

Oorspronkelijke verspreiding

Verschillende klassieke auteurs zoals Aristoteles, Ovidius en Plinius maakten in hun geschriften al melding van paalwormen, zonder echter te weten wat hun identiteit of oorsprong was. Ze verwezen daarbij naar plaatsen in het Middellandse Zeegebied [1,2]. Een eventuele vroege aanwezigheid van paalwormen in de Noord-Europese regio kan niet bevestigd worden. Er zijn immers geen overleveringen of geschriften beschikbaar die rapporteren over schade toegebracht aan Vikingschepen door deze weekdieren [1]. Nu heeft de paalworm een bijna wereldwijde verspreiding, en komt deze soort in Europa voor, vanaf het Noordpoolgebied tot in de Middellandse Zee. De scheepsworm daarentegen komt enkel voor van het Noordpoolgebied tot in de Middellandse Zee [3]. Er heerst echter een grote onduidelijkheid over het oorspronkelijke leefgebied en het tijdstip van verspreiding voor beide soorten, waardoor ze door veel wetenschappers als ‘cryptogeen’ beschouwd worden [4].

Foto: Bruno Van Bogaert

Eerste waarneming in België

TEKST

Verspreiding in België

TEKST

Verspreiding in onze buurlanden

TEKST

Wijze van introductie

TEKST

Redenen waarom deze soort zo succesrijk is in onze contreien

TEKST

Factoren die de verspreiding beïnvloeden

TEKST

Effecten of potentiële effecten en maatregelen

TEKST

Specifieke kenmerken

TEKST

Weetjes

TITEL

TEKST